بریده‌هایی از کتاب جستارهایی در باب عشق

آیا آن قدر مرا دوست داری که بتوانم در مقابلت ضعیف باشم؟

استاندل می‌نویسد: «آدمی می‌تواند در تنهایی و انزوا به همه چیز برسد، جز شخصیت» منظورش این است که شخصیت در ذاتش، واکنش دیگران است به حرف‌ها و اعمال ما.

دوستی‌هايی كه فقط از چند شام گاه به گاه در رستوران تغذيه می‌شوند، هرگز عمقِ دوستی‌های شكل گرفته در يك سفر يا يك دانشگاه را پيدا نمی‌كنند. دو نفری كه در حين گردش در جنگل با ديدن يك شير غافلگير می‌شوند، به خاطر ماجرايی كه تجربه كرده و شاهدش بوده‌اند پيوندی عميق با هم برقرار می‌كنند ـ مگر آنكه يكی از آن‌ها توسط شير خورده شود.

برحسب تعريف كامل عشق، فقط زمانی كه دو طرف به راستی همديگر را بشناسند، عشق سزاوار است شانس رشد كردن بيابد.

شاید این مطلب حقیقت داشته باشد که تاکسی ما را ندیده باشد ما واقعآ وجود نداریم، و نمی‌توانیم به خوبی صحبت کنیم مگر آنکه کسی باشد که به حرفمان گوش بدهد. جان کلام اینکه ما کاملا زنده نیستیم، مگر اینکه کسی ما را دوست داشته باشد.

شايد كسانی كه از همه آسان‌تر عاشقشان می‌شويم افرادی هستند كه چيزی درباره‌شان نمی‌دانيم.

آريستوفانس در كتاب ضيافت افلاطون با طرح اين ادعا كه معشوق نيمه‌ی گمشده ماست كه جسم ما در اصل به جسم او متصل بوده، حسِّ اين آشناييت را شرح می‌دهد. همه انسان‌ها در ابتدا هرمافروديت (نرـ ماده»هايی) بوده‌اند، با دو پشت و دو تهيگاه، چهار دست و پا، و دو صورت در جهت عكس بر روی يك سر. اين موجودات نر ـ ماده به قدری قوی بودند و غرورشان چنان غلوآميز بود كه زئوس مجبور شد آنها را از وسط دو نيم كند، يك نيمه مذكر و نيمه‌ی ديگر مؤنث ـ از آن روز به بعد هر مرد و زنی سردرگم در حسرت وصل دوباره با نيمه‌ای است كه از آن جدا شده است.

اگر آدم بعد از گذراندن فقط يك صبح با كسی از عشق صحبت كند با اتهاماتی مانند توهم عشق و حماقت يا جنون به معنای واقعی كلمه روبه‌رو می‌شود. با اين حال، هميشه امكانش هست كه ـ بدون آنكه كسی را كاملا بشناسيم ـ گرفتار عشق‌اش بشويم. شور و بی‌قراری اوليه الزامآ بر مبنای ناآگاهی رخ می‌دهد. عشق يا صرفآ شيدايی؟ چه كسی جز زمان (كه راه خودش را می‌رود) ـ اول از آن سخن می‌گويد؟

وقتی دو نفر نتوانند اختلافاتشان را به شوخی تبديل كنند نشانه‌ی اين است كه: آنها ديگر همديگر را دوست ندارند (يا دست كم از ميل به كوشش و تلاشی كه نود درصد عشق را تشكيل می‌دهد دست كشيده‌اند). شوخی ديوارهای رنجش ناشی از اختلاف بين ايده‌آل‌های ما و واقعيت را با پوششی نرم می‌پوشاند. در پشت هر شوخی هشداری بود دال بر وجود اختلاف و حتی يأس و نوميدی، اما اختلافی كه از خطر انفجارش كاسته شده بود ـ پس می‌توان بدون وقوع هيچ كشتاری از آن چشم پوشيد.

يكی از بزرگترين دردسرهای عشق، دست كم برای مدتی، اين خطر است كه به شدت شادمان می‌كند.