بریده‌هایی از کتاب احسان نراقی؛ تنهای در جمع

امام خمینی دائماً به طرد خشک‌مقدس‌ها می‌پرداخت و رسومی را جاری کرد که اگر خیلی از این آقایان بودند جاری نمی‌کردند.

دریدا می‌گوید احترام به حقوق بشر __که روزبه‌روز اروپایی‌ها بیش از امریکایی‌ها نسبت به آن علاقه نشان می‌دهند__ میراث همین ادیان ابراهیمی است.

سعدی شخصیتی دیگر است. او قبل از متفکران اروپایی از آزادی و عدالت اجتماعی و جامعهٔ مردمی سخن می‌گوید و تجدد را در سبک و محتوا به ادبیات ایران و جهان عرضه می‌دارد. او کرامت آدمی و رسالتش را به بهترین شیوه نگاشته‌است. این مسئله جای تأمل دارد که متوجه باشیم آزادگی و آنچه در قرون اخیر به‌عنوان حقوق بشر عنوان می‌شود، مفهوم ناشناخته‌ای در فرهنگ ما نبود. دیگر اینکه جوانان و روشنفکران ما فقط متوجه غرب نباشند بلکه به مفاهیم آزادی و حقوق بشر در فرهنگ خودمان هم رجوع کنند.

نویسندگان کتاب به این نتیجه رسیده‌اند که در کمتر کشوری از کشورهای جهان است که اختلاف سطح معلومات میان کارشناسان و مردم عادی در مسائل جهانی به اندازه ممالک متحده امریکا باشد.

در تاریخ دوم ژوئن سال ۱۹۶۷، کشته‌شدن یک دانشجوی آلمانی هنگام مسافرت شاه ایران به آلمان به‌عنوان همدردی با جوانان ایران و اعتراض به خشونت‌های ساواک به توسعه تظاهرات دانشجویان آلمان منجر شد و درنتیجه، در یازدهم ژوئیه همان سال این تظاهرات به تشکیل کنفرانس وسیعی به نام مجمع انتقادی دانشجویان آلمان در قبال مسائل جهانی منتهی شد.

امروز هر امریکایی صاحب‌اندیشه‌ای راجع‌به گذشته و روش آموزش آن به نسل جوان به تردید و تزلزل دچار شده‌است، چون هنوز هم به نوجوانان چنین تعلیم داده می‌شود که امریکایی‌ها مردمان متحمل و بردبار و معتقد به حق و حقوق دیگران‌اند و این در صورتی است که مطالعه در سرنوشت اقلیت‌ها، در خود امریکا این ادعا را باطل می‌کند

مسئله فرار یا غارت مغزهای جهان سوم را برای اولین بار در سازمان ملل احسان نراقی گزارش مفصلی مطرح کرد و قدر و منزلت جهانی دانشمندان را نشان داد.

«امروز یک دکتر ریاضی در امریکا سه‌هزار دلار در ماه می‌گیرد و ما نمی‌توانیم با ماهی دوهزار تومان او را نگه داریم.»

شاه، نه به اهل سیاست اعتقاد داشت و نه به روشنفکران؛ فقط‌وفقط ساواک را پاسخگوی همه مسائل می‌دانست. پس از ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ __که پیش شاه رفتم و اوضاع را برای او تحلیل کردم__ اولین عکس‌العملش این بود که پس چه‌طور ساواک چنین تحلیلی را ندارد؟ من پاسخ دادم که این تحلیل سیاسی و علمی است و در حوزهٔ صلاحیت ساواک نیست. این بود انحراف اصلی شاه.

دکتر شایگان مدام می‌گفت: «بد شد.» مصدق که چمباته‌زده بود سرش را ناگهان مغرضانه بلند کرد و گفت: «چرا بد شد آقا!» عوض آنکه چند تا مزدور بی‌وطن و اوباش در مجلس ما را ساقط کنند و رأی عدم‌اعتماد به ما بدهند، دو ابرقدرت ما را ساقط کردند؛