بریده‌هایی از کتاب فلسفه آزادی

داستایوسکی می‌گوید مسئولیت‌پذیریْ پذیرش آزادی است

«دیکتاتوری رسوم و سنن همه‌جا به‌شکل عایقی در سر راه پیشرفت بشریت ایستاده است.»

فشار بدون اینکه بخواهید به انتخابتان جهت می‌دهد و اجبارْ امکان انتخاب را تماماً از شما می‌گیرد. وقتی دزدی تفنگی به‌سمتتان نشانه می‌رود و می‌گوید: «یا هرچی داری بده یا یه گلوله تو مغزت خالی می‌کنم!» آزادی شما را محدود می‌کند و شما را مجبور به انتخاب راهی می‌کند که در غیر از این شرایط هرگز انتخاب نمی‌کردید، اما هرچه باشد شما همچنان آزادید از بین گزینه‌ها انتخاب کنید. اما فرض کنید همین دزد چند دز نوروتاکسین فلج‌کننده به شما بزند تا بتواند کیف پولتان را بدزدد؛ در اینجا آزادی شما صرفاً محدود نشده، بلکه کلاً از بین رفته است. بنابراین می‌گوییم دزد اول فشار آورده و دزد دوم از اجبار استفاده کرده است.