بریده‌هایی از کتاب جهان مکتوب

حالا ناگهان همه می‌توانند نویسنده شوند و از طریق شبکه‌های اجتماعی خوانندگانی پیدا کنند. سایر نویسندگان نگران آن هستند که در آینده به تولیدکنندگان محتوا بدل خواهند شد و آثارشان دیگر نه به‌عنوان آفریده‌های اصیل ذهن‌های مستقل، بلکه همچون شکلی از خدمت‌رسانی به مشتری قلمداد خواهند شد که برای برطرف  کردن تقاضایی خاص طراحی شده‌اند.

چرخهٔ سواد همیشه هم بی‌عیب‌ونقص نیست. مطالعهٔ بی‌قاعده، چه خواندن انواع غلط متن‌های مذهبی باشد چه رمانس‌های عامه‌پسند، می‌توانست آسیب‌های فراوانی به‌همراه داشته باشد.

«کلام ما سلاح ماست»

اعجازبرانگیزترین قابلیت ادبیات همواره این بوده است که به خوانندگان خود امکان دسترسی به ذهن دیگران را می‌دهد، از  جمله کسانی که سال‌هاست از دنیا رفته‌اند.

هنگامی که از بودا سؤال کردند (۲۶۸) چه کاری پاداشی معنوی برابر با انباشتن رود گنگ از جواهرات دارد، پاسخ داده بود که فایدهٔ تعلیم یکی از سوتراهای او از این هم فراتر است. سوترای الماس حتی ستایشگران خود را به تحریر و نسخه‌برداری تشویق می‌کرد. این تأکید بر کتابت به این ادعا انجامیده بود که: «هرجا این سوترا حاضر باشد، (۲۶۹) مثل این است که بودا و مریدان گرامی‌اش نیز در آنجا حاضرند.» بودا و متن نوشتاری یکی شده بودند. مانند موجودی زنده که خود را تکثیر می‌کند، سوترای الماس نسخه‌هایی از خود را به وجود آورده بود و به متنی مقدس شبیه به آنچه عزرا خلق کرده بود شبیه شده بود.

هیچ‌کس از گنریخ یاگودا، رئیس پلیس مخفی استالین، در امان نبود. او کسی بود که رقبای بالقوهٔ استالین، رفقای قدیمی و هرکس را که ممکن بود افکار مخالف در سر بپروراند یا تنها از بخت بد در زمان نامناسب در مکانی نامناسب باشد، بازداشت می‌کرد. یاگودا همچنین پس از شکنجه (۵۷۴) زندانیان را در دادگاه‌های نمایشی به اعتراف به گناهانشان واداشت و به این ترتیب ترس و وحشت را میان کل جمعیت پراکند.

با موفقیت رمان، تاریخ بار دیگـر خود را تکـرار کرد. درست همان‌طور که سروانتس نگران رمانس‌های پرطرف‌دار بود، حالا افرادی بابت رمان‌ها نگران شده بودند (همان‌طور که پیش‌تر نیز در ژاپن بودایی‌ها و پیروان کنفوسیوس به رمان بانو موراساکی تاخته بودند). آموزگاران و کشیشان شروع به هشدار دادن علیه رمان‌ها کردند و پزشکان کتاب‌خوان‌ها را همچون معتادان ترک دادند و امیدوار بودند آنان، خصوصاً زنان، را از خواندن داستان دور نگه دارند.

اگر ادبیات هرگز  به وجود نیامده بود و قصه‌ها فقط به‌شکل شفاهی تعریف می‌شدند و هیچ‌گاه به روی کاغذ نیامده بودند، چه بر سر ما می‌آمد

او سخنرانی نمی‌کرد. (۱۹۲) در عوض پیروانش را به طرح سؤال دعوت می‌کرد و بعد صبورانه به آنها پاسخ می‌داد، گاهی در قالب جملات کوتاه یا تصاویر، گاهی در قالب چیستان یا حکایت‌هایی تمثیلی که نیاز به توضیح بیشتر داشت. کار او بیش از آنکه آموختن باشد زدودن آموزه‌های پیشین و خنثی کردن عادت‌های ذهن و زندگی آنان بود. آنان را تشویق می‌کرد تعلقات دنیوی خود به افراد و اشیا و حتی به خودشان را ترک کنند. آموختن مزایای کناره‌گیری از این جهان کاری دشوار و گاهی حتی تناقض‌آمیز بود. شاگردان در کناره‌گیری از جهان به‌جز خودشان به کجا باید پناه می‌بردند؟

غرور به این خاطر که چیزی به این کوچکی می‌توانست چنین قدرت فراوانی داشته باشد.