بریده‌هایی از کتاب راهنمای بازدید از موزه کمونیسم

هیچ رژیمی، هرقدر هم که تمامیت‌خواه باشه، نمی‌تونه بدون همدستی مردم به بقای خودش ادامه بده، حالا هرقدر هم که این همدستی با اکراه باشه. بیاین خودمون رو گول نزنیم

حکومت‌های کمونیست اعداد را به روایات ترجیح می‌دهند. اعداد انتزاعی هستند و نوعی بی‌طرفی «علمی» پدید می‌آورند

بیست سال پیش اصلا به فکر کسی می‌رسید که کمونیسم این‌طوری تمام شود، در یک موزه؟

مرز میان مظلوم و ظالم درواقع از میان تک‌تک انسان‌ها می‌گذرد، چون هرکس به نوبهٔ خود هم قربانی است و هم حامی نظام

نزدیک‌ترین خویشاوندان شما آدم‌ها ما طوطی‌ها هستیم، دست‌کم به چند دلیل: اول این‌که ما می‌توانیم آواز بخوانیم و حرف بزنیم. به‌علاوه، شما آدم‌ها اغلب طوطی‌صفت هستید، بخصوص این‌جا، در حضور کله‌گنده‌ها. شما ادای ما را درمی‌آورید و هرچه آدم‌های بزرگ می‌گویند تکرار می‌کنید، انگار وحی مُنزل باشد.

مارشال بسیار خودپسند بود، آن‌قدر که ایمان داشت هرگز اتفاق بدی برایش نخواهد افتاد. هر کاری هم می‌کرد یا هرچه که می‌خورد، محال بود به هیچ بیماری ناگواری دچار شود. از خودش بی‌نهایت مطمئن بود و خود را بی‌نهایت شکست‌ناپذیر می‌دانست. فکر می‌کرد حتی مرگ هم نمی‌تواند شکستش دهد و این از عوارض بیماری مرگباری است که سخت به قدرت پیوسته است.

اگر نتوانی در خانه یا محل کار به آدم‌های اطرافت اعتماد کنی، با احتیاط رفتار می‌کنی و مدام جلو خودت را می‌گیری. نظام نظارت و مهار خویشتن با هراس و بدگمانی زنده است. این یک سازوکار ساده و کارآمد روانی است که از مردم دروغگو می‌سازد و از این طریق آن‌ها را به همدستان رژیم بدل می‌کند.

هیچ رژیمی، هرقدر هم که تمامیت‌خواه باشه، نمی‌تونه بدون همدستی مردم به بقای خودش ادامه بده، حالا هرقدر هم که این همدستی با اکراه باشه.

برای این‌که علت شکست کمونیسم را درک کنی، باید بدانی که آن نظام از تأمین نیازهای اولیهٔ مردم عاجز بود. یا شاید نمی‌توانست به قدر کافی تولید کند. چنین رژیمی چقدر می‌تواند دوام بیاورد؟ به گمانم یکی از معیارهای بررسی موفقیت یک نظام سیاسی کالاهایی است که در دسترس آدم‌های عادی مملکت است

به‌وضوح پیداست که چک‌ها خود را قربانیان کمونیسم می‌دانند، نه آن‌هایی که به قول معروف «گناه اصلی» را مرتکب شده‌اند. کمی بعد، وقتی به ۱۹۶۸ برسیم، می‌بینی که قیام علیه اشغالگران روس را بهتر نمایش داده‌اند. آن قیام مهم است و مایهٔ افتخار، درنتیجه عکس‌ها و حتی فیلم‌های مستند بسیاری با این موضوع به نمایش درآمده است. گویی مؤسسان این موزه (اگر میلنا بود، می‌گفت نباید دست کسی را که نان ونمکمان می‌دهد گاز بگیریم) کمی از مرور تاریخ چک خجل بوده‌اند، مثلا از این‌که در انتخابات سال ۱۹۴۶ حدود چهل درصد مردم به کمونیست‌ها رأی دادند. قبول کن که چک‌ها این یکی را دیگر نمی‌توانند بیندازند گردن اتحاد جماهیر شوروی!