بریده‌هایی از کتاب ماه و شش پنی

می‌گویند دردورنج به شخصیت آدمی شرافت می‌بخشد، اما درست نیست. خوشبختی هم گاه چنین است، اما رنج واندوه معمولا آدم را تنگ‌نظر و کینه‌توز می‌کند.

هنوز نیاموخته بودم که آدمی چه سرشت متناقضی دارد. هنوز نمی‌دانستم در نهاد انسان‌های صادق چه تظاهرها، در وجود مردمان شریف چه رذالت‌ها و در سرشت هرزگان چه نیکی‌هایی یافت می‌شود.

به گمانم بعضی آدم‌ها در جایی غیر از زادگاه مقرر خود به دنیا می‌آیند. دست تصادف چنین کسانی را به دل محیط‌های خاصی انداخته، اما آن‌ها همیشه برای وطنی که نمی‌دانند کجاست احساس دلتنگی می‌کنند. آنان در میهن خود غریبند و کوی‌های برگ‌پوشی که از بچگی به آن‌ها خو گرفته‌اند یا خیابان‌های شلوغی که در آن‌ها بازی کرده‌اند برایشان محل گذری بیش نبوده است. چه‌بسا در تمام عمر با خویشاوندان خود بیگانه باشند و در میان تنها چشم‌اندازهایی که طی زندگی به آن‌ها عادت کرده‌اند کناره‌جو بمانند.

آن روزها، برخلاف امروز، انتظار داشتم ظاهر و باطن آدم‌ها یکی باشد و از آن‌همه کینه‌توزی که در نهاد موجودی چنان دلربا شعله می‌کشید برآشفته بودم. نمی‌دانستم ویژگی‌های شکل‌دهندهٔ سرشت آدمی چقدر رنگارنگند. اما حالا خوب می‌فهمم که تنگ‌نظری و شرافت، دشمن‌خویی و شفقت و مِهر و کین می‌توانند دوش به دوش هم در قلب آدمی جولان دهند.

گاه آدمی ناگهان و به شکلی اسرارآمیز حس می‌کند به سرزمین دیگری تعلق دارد. آن‌جا همان میهنی است که وی مدت‌ها در جست‌وجویش بوده است.

دنیا به راه خود می‌رود و هیچ‌کس از آن‌همه فلاکت ککش هم نمی‌گزد.

«جهان بی‌رحم است و زندگی دشوار. هیچ‌کس نمی‌داند چرا این‌جا هستیم و پس از این به کجا می‌رویم. باید خیلی فروتن باشیم. باید زیبایی آرامش را درک کنیم، باید دزدانه و بی‌سروصدا زندگی خود را بگذرانیم تا چشم سرنوشت به ما نیفتد. کاش در جست‌وجوی عشقِ آدم‌های ساده‌دل و جاهل باشیم. نادانی آن‌ها به تمام دانایی‌های ما می‌ارزد. بهتر است ساکت باشیم، خرسند در کنج دنج خود و سربه‌راه و آرام مثل آنان. حکمت زندگی همین است.»

شیطان همیشه می‌تواند به نفع خود از نص کتاب مقدس نقل قول بیاورد.

مردها همیشه موجودات حقه‌بازی بوده‌اند.

هیچ‌چیز رقت‌انگیزتر از یک مرد مجرد زن‌دار نیست.