بریده‌هایی از کتاب فلسفه‌ای برای زندگی

توصیه به اینکه برای همدردی با دوستی که غصه‌دار است خودمان هم واقعا غصه بخوریم، همانقدر احمقانه است که برای کمک‌کردن به کسی که مسموم شده، خودمان هم سم بخوریم یا برای کمک به کسی که سرما خورده، عمدا کاری کنیم که از او سرماخوردگی بگیریم. اندوه یک حس منفی است که باید تا جایی که می‌توانیم از آن بپرهیزیم.

«در آغاز هر روز با خودت بگو: امروز با مزاحمت، بی‌احترامی، قدرنشناسی، خیانت، کینه‌توزی و خودخواهی دیگران روبرو می‌شوم و همه اینها ریشه در جهل آدم‌ها نسبت به خوب و بد دارد.»

جالب است که پرهیز از واکنش نشان دادن به توهین و تحقیر یکی از مؤثرترین واکنش‌های ممکن است. یکی به این دلیل که توهین‌کننده را گیج می‌کند که آیا ما اصلاً متوجه توهینش شده‌ایم یا نه، و دیگر آنکه با این کار حسرت ناراحت‌کردنمان را به دلش می‌گذاریم و به احتمال زیاد نهایتا خود اوست که ناراحت می‌شود.

چیزی که رواقیون متوجهش شده‌اند این است که قدرت اراده هم مثل قدرت ماهیچه‌های انسان است: هرچه بیشتر از عضلاتتان استفاده کنید، قوی‌تر می‌شوند، و به همین ترتیب هرچه بیشتر اراده‌تان را به کار ببندید، اراده‌تان نیرومندتر می‌شود.

به عقیده رواقیون، انسان باید از هر چیز خوبی که زندگی پیش پایش می‌گذارد مانند دوستی و ثروت بهره ببرد ولی به این شرط که دلبسته آنها نشود. در واقع، رواقیون معتقد بودند ما انسان‌ها باید هر چند وقت یک‌بار از لذت‌های زندگی دست بکشیم، لختی درنگ کنیم و زمانی را صرف تأمل درباره فقدان همه این چیزهای لذت‌بخش کنیم.

زمانی که از او پرسیدند از فلسفه چه آموختی؟ پاسخ داد: یاد گرفتم برای هر سرنوشتی آماده باشم.

اپیکور عقیده داشت «فیلسوفی که رنجی از انسانی نمی‌زداید، هرچه می‌گوید مهمل است. دارویی که درمان نکند به هیچ دردی نمی‌خورد، به همین قیاس فلسفه‌ای هم که رنجی از روان آدمی نکاهد به هیچ کاری نمی‌آید.»

ما آدمیان اسیر خاکیم و در طول عمر میزانی از اندوه و ترس، اضطراب، خشم، کینه و احساسات حقارت و حسد را ناگزیر تجربه می‌کنیم. در نتیجه رواقیون به دنبال حذف کامل اندوه از زندگی نبودند، بلکه تلاش می‌کردند تا آن را به کمترین مقدار ممکن برسانند.

«رستگار کسی است که خوب می‌میرد نه آنکه زیاد عمر می‌کند

«مطابق طبیعت رفتار کن.»