کتاب نتایج فرایند مستقیم تولید

کتاب الکترونیکی نتایج فرایند مستقیم تولید نوشتۀ کارل مارکس و ترجمۀ علیرضا جواهریان است و نشر چرخ آن را منتشر کرده است. کتاب نتایج فرایند مستقیم تولید تنها فصل باقی‌مانده از دست‌نوشته‌های اقتصادی ۱۸۶۵ - ۱۸۶۳ مارکس است که او خود عنوان فصل ششم را بر آن گذاشته بود.

درباره کتاب نتایج فرایند مستقیم تولید

 این متن حاوی نکاتی بسیار مهم و خواندنی است که از زمان نخستین انتشار آن (۱۹۳۳) در شوروی و حدود ۳۰ ‌سال بعد در آلمان بحث‌های مهمی را برانگیخته است. از جمله دربارهٔ رابطهٔ میان کار مولد و کار نامولد و تبعیت صوری و واقعی کار از سرمایه که می‌توان گفت مارکس برای نخستین‌بار در این فصل از آن به‌تفصیل سخن گفته است. از نظر ارنست مندل نتایج فرایند مستقیم تولید را می‌توان در حکم جمع‌بندی مباحث مجلد اول و درآمدی به مجلد دوم سرمایه در نظر گرفت.

کتاب نتایج فرایند مستقیم تولید ترجمۀ فصل پایانی دومین پیش‌نویس جلد اول سرمایه است. از کل ۶ فصل این پیش‌نویس فقط فصل ششم به‌علاوۀ قطعاتی پراکنده و چند پانویس جداگانه به جا مانده است و ۵ فصل دیگر مفقود شده‌اند. تاریخ نگارش این پیش‌نویس اوت ۱۸۶۳ تا تابستان ۱۸۶۴ برآورد شده است. با این حساب، مارکس بلافاصله پس از اتمام پیش‌نویس اول سرمایه در دست‌نوشته‌های ۱۸۶۳ ـ ۱۸۶۱ که همچنین شامل (تاریخ نظریه‌های ارزش اضافی) است، ظاهراً به قصد آماده‌کردن متن نهایی جهت انتشار، مشغول نگارش می‌شود.

دست‌نوشتهٔ فصل ششم بخشی از مجموعهٔ دست‌نوشته‌های ۱۸۶۵ ـ ۱۸۶۳ مارکس است که همچنین پیش‌نویس‌های مجلدهای دوم و سوم سرمایه را شامل می‌شود. کل این دست‌نوشته‌ها به زبان اصلی و بدون هیچ دخل‌وتصرفی، در مجلدهای ۱.۴، ۲.۴، ۵.۴ از MEGA در سال ۱۹۸۸ منتشر شده است. فصل کنونی برای نخستین‌بار در سال ۱۹۳۳ در جلد دوم آرشیوهای مارکس و انگلس توسط آدوراتسکی به آلمانی و نیز روسی منتشر شد. این اثر در اواخر دههٔ ۱۹۶۰ به آلمانی بازنشر شد که سپس ترجمه‌های متعددی از آن به زبان‌های دیگر اروپایی منتشر شدند. بن فاوکس در ۱۹۷۶ این فصل را به پیوست جلد اول سرمایه به انگلیسی ترجمه و منتشر کرد. سپس متن انگلیسی جدیدی در ۱۹۹۳ در مجموعه‌آثار مارکس و انگلس منتشر شد. مترجمِ کتاب پیشِ رو نیز در ۱۹۸۰ قسمت رازآمیزگری سرمایه از این فصل را به فارسی ترجمه و زیر عنوان فریفتاری سرمایه در جزوه‌ای جداگانه در سطحی محدود منتشر کرده بود.

درباره کارل مارکس

کارل مارکس، زادهٔ ۵ می ۱۸۱۸ و درگذشتهٔ ۱۴ مارس ۱۸۸۳، فیلسوف، جامعه‌شناس، تاریخ‌دان و اقتصاددان آلمانی و از تأثیرگذارترین اندیشمندان تمام اعصار بود. مارکس در شهر تریر، دورهٔ دبیرستان را به پایان رساند و در دانشگاه بن به تحصیل رشتهٔ حقوق پرداخت. او یک سال بعد به برلین رفت و در دانشگاه آن شهر در رشته‌های فلسفه و تاریخ به تحصیل ادامه داد. مارکس در سال ۱۸۴۱ با ارائهٔ تز دکترای خود دربارهٔ اختلاف فلسفهٔ طبیعت دموکریتوس و اپیکور، تحصیلات دانشگاهی خود را به روش مکاتبه‌ای در دانشگاه ینا به پایان رساند. او به امید آن که بتواند در دانشگاه بن تدریس کند به آن شهر رفت؛ ولی دولت پروس، اجازهٔ این کار را به او نداد. مارکس پس از این به روزنامهٔ لیبرال‌های جبههٔ اپوزیسیون شهر کلن پیوست و به‌عنوان عضو ارشد هیئت تحریریه مشغول به کار شد. مارکس مبارزهٔ عملی، سیاسی و فلسفی را به همراه دوست نزدیکش، فردریک انگلس آغاز کرد و با او بود که یک سال پیش از انقلاب‌های ۱۸۴۸، «بیانیهٔ کمونیست» را به رشتهٔ تحریر درآورد. او در این سال‌ها با محیط دانشگاهی و ایده آلیسم آلمانی و هگلی‌های جوان قطع رابطه کرد و به مسائل جنبش کارگری اروپا پرداخت. مارکس از ابتدا در انجمن بین‌الملل اول که در ۱۸۶۴ تأسیس شد، فعالیت کرد و سرانجام دبیر این انجمن شد. او اولین جلد کتاب مشهورش، سرمایه، را در ۱۸۶۷ منتشر کرد.

خواندن کتاب نتایج فرایند مستقیم تولید را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب برای دوستداران علم اقتصاد و فلسفهٔ سیاسی مناسب است.

بخشی از کتاب نتایج فرایند مستقیم تولید

«ما با کالا، این شکل اجتماعی مشخص محصول، به مثابهٔ مبنا و پیش‌فرض تولید سرمایه‌داری آغاز می‌کنیم. ما یک محصول را در نظر می‌گیریم و تعین‌های شکلی‌ای را که این محصول به مثابهٔ کالا در بر دارد و آن را به مثابهٔ کالا مشخص می‌کند واکاوی می‌کنیم. بخش اعظم محصولات پیش از تولید سرمایه‌داری همچون کالا تولید نمی‌شدند و به کار نمی‌رفتند؛‌ درحالی‌که برعکس، بخش بزرگی از محصولات که به تولید وارد می‌شدند کالا نبودند و به مثابهٔ کالا به فرایند تولید وارد نمی‌شدند. تبدیل محصولات به کالا فقط در نقاطی منفرد رخ می‌داد و صرفاً به مازاد تولید یا صرفاً به سپهرهای منفرد تولید (محصولات تولید کارگاهی) و غیره محدود بود. گسترهٔ کاملی از محصولات نه به عنوان اقلام مبادلاتی به فرایند وارد می‌شدند و نه به این عنوان از آن خارج.۱۴ بااین‌حال، گردش کالا و گردش پول در محدوده‌هایی معین، بنابراین در سطح معینی از توسعهٔ مبادله، پیش‌فرض نقطهٔ آغاز تشکیل سرمایه و شیوهٔ تولید سرمایه‌داری است. ما کالا را به مثابهٔ چنین پیش‌فرضی بررسی می‌کنیم، زیرا با آن به مثابهٔ بسیط‌ترین عنصر در تولید سرمایه‌داری آغاز می‌کنیم. از سوی دیگر، کالا محصول و نتیجهٔ تولید سرمایه‌داری است. آن‌چه ابتدا همچون عنصر آن پدیدار می‌شود سپس به مثابهٔ محصول آن نمایان می‌شود. کالا فقط بر مبنای تولید سرمایه‌داری به شکل عام محصول تبدیل می‌شود، و هر چه این تولید توسعهٔ بیش‌تری پیدا کند، همهٔ عوامل تولید نیز هر چه بیش‌تر به فرایند تولید کالایی وارد می‌شوند.»