بریده‌هایی از کتاب والدین هشیار

وظیفه مهم‌تر این است که شیوه‌ای مؤثر در امر تربیت بنا کنید و این میسر نمی‌شود مگر آنکه هشیاری و حضور (در لحظه) را در خود پرورش دهید. علت اهمیت این موضوع از آن جهت است که فرزندان‌مان به ایده‌ها، توقعات یا سلطه و کنترل ما نیازی ندارند، آنچه نیاز دارند حضور هشیارانه ماست.

زندگی ساده و ناب، پیوسته با نیرویی ورای منطق و استدلال ما پیش می‌رود و تلاش ما برای مهار آن خیالی خام بیش نیست. وقتی در اقیانوس شنا می‌کنیم اجازه می‌دهیم آب بدن ما را حرکت دهد، زبان به اعتراض نمی‌گشایم که «چطور این موج جرئت کرده است این قدر بلند باشد؟» در اینجا می‌پذیریم که اقیانوس از حیطه کنترل ما بیرون است و غیر قابل پیش‌بینی بودن امواج را با هیجان می‌پذیریم. پس چرا وقتی نوبت روابط یا وقایع زندگی می‌رسد نمی‌توانیم هماهنگ با آن‌ها حرکت کنیم؟ زندگی ذاتا خوب یا بد نیست بلکه اساسا به امواج اقیانوس می‌ماند و تنها شیوه زیستن آن است که بودنش را، آن‌گونه که هست بپذیریم و وارد آن شویم. اگر ماهیت زندگی را بپذیریم، اضطراب مانند امواج به‌سوی ما می‌آیند و از ما گذر می‌کنند، اما اگر واکنش نشان دهیم و در مقابل آن بایستیم آن وقت است که آن را به سونامی تبدیل می‌کنیم.

ایگوی ما می‌تواند در چشم به‌هم زدنی فعال شود و قبل از آنکه بفهمیم چه اتفاقی افتاده است، ما را در چنگال خود اسیر کند. احتمال چنین پیشامدی به‌ویژه زمانی بیشتر می‌شود که درصدد تربیت فرزندانمان بر می‌آییم. اگر آشفته، خسته یا سرخورده باشیم احتمال آنکه شیوه انضباطی نادرستی را اِعمال کنیم، بیشتر است.

اگر خود، افرادی آزاداندیش و مستقل نباشیم، چطور می‌توانیم امیدوار باشیم که چنین فرزندانی تربیت کنیم؟ اگر همواره توانمندی‌ها، عقاید و صدای درون خود را نادیده گرفته باشیم و از لحاظ روحی درجا زده باشیم چطور می‌توانیم موجودی را تربیت کنیم که به صدای درونش پاسخ دهد و در مسیر رشد قدم بردارد؟

وقتی به فرزندانمان می‌آموزیم که از هر تجربه‌ای درسی بیاموزند، در واقع به آن‌ها یاد می‌دهیم که با شور و علاقه مالک زندگی خود باشند، دیگر خود را قربانی شرایط نبینند ودر عوض احساس کنند در این شرایط است که نیرو می‌گیرند. بنابراین وقتی در رابطه‌ای قرار می‌گیریم یا با شرایطی روبه‌رو می‌شویم که انتظارش را نداریم یا اصلاً دوست نداریم، فرصتی است تا توان معنایابی خود را فعال کنیم

وقتی یاد بگیرید هیجان‌های خود را بپذیرید، دیگر آن‌ها شما را از پای در نخواهند آورد. با پذیرش واقعی که با تسلیم شدن منفعلانه کاملاً فرق دارد ــ درخواهید یافت که رنج و ناراحتی، صرفا رنج و ناراحتی است، نه کمتر و نه بیشتر. بله، ناراحتی رنج‌آور است، ماهیتش همین است، اما اگر رنج و ناراحتی خود را با مقاومت یا واکنش هیجانی تشدید نکنید، این رنج در درون شما تبدیل به خرد و دانایی می‌شود و هر چه ظرفیت پذیرش هیجان‌ها، با هر ماهیتی، بیشتر باشد، بر میزان خرد و دانایی ما افزوده می‌شود. دانایی بیشتر نیز ظرفیت شفقت و مهرورزی را بالا می‌برد.

لمس کردن افکار و احساسات در خلوت و آرامش کاری عبث و بیهوده به‌نظر برسد، اما دقیقا به‌واسطه همین کار است که درس‌های اساسی هشیاری را فرا می‌گیریم. با همین مشاهده احساسات در آرامش و خلوت است که یاد می‌گیریم آن‌ها را همان‌گونه که هستند بپذیریم و بدون مقاومت و واکنش هیجانی، افت‌وخیز آن‌ها را در درون خود تحمل کنیم.

بار دیگر که فرزندتان شما را به واکنش هیجانی واداشت، به جای برانگیختگی و پاسخ دادن از روی ناراحتی، با واکنش خود روبه‌رو شوید و ببینید چه عاملی آن را ایجاد می‌کند. صِرف تمایل برای نگاه کردن به درون (که البته مستلزم علت‌یابی دقیق هم نباشد) و توجه به این حقیقت که برانگیختگی شما منشأ درونی دارد، موجب می‌شود پاسخی معقول‌تر در پیش بگیرید.