بریده‌هایی از کتاب یادداشت‌های امیراسدالله علم؛ دفتر دوم

به قول کیسینجر که با شوخی یک وقتی به من می‌گفت: Being the enemy of U.S. A might be dangerous, but being a friend of U.S.A. is fatal.

فلاح گزارشی عرض کرده بود که ارزش دلار نسبت به ریال تنزل کرده، بنابراین باید تجدیدنظری در این برابری بشود. خیلی خیلی تأمل کرده و فرمودند باید بانک مرکزی در این زمینه گزارش بدهد، بر فرض این کار برای واردات ما و بالنتیجه مصرف‌کننده صرف داشته باشد ولی در نفت خیلی ضرر می‌کنیم.

دیشب یک ساعت و نیم با او وقت گذراندم و وضع ایران را کاملاً تشریح کردم که اغلب طبقات ایران طرفدار رژیم هستند، و اگر شما مزخرفاتی می‌شنوید نباید اعتنا کنید. به او گفتم زارعین که حالا صاحب زمین شده‌اند مدیون رژیم هستند، کارگرها از بهترین شرایط برخوردارند، یعنی هم در منافع شریک، هم در سهام کارخانه شریک هستند، هم صاحب خانه هستند و از مترقی‌ترین قوانین کارگری برخوردارند. شهریها هم پول دارند و مشغول فعالیت خودشان هستند. باقی می‌ماند یک طبقه جوان محصل در داخل و خارج کشور. آن‌ها هم بر دو قسم هستند، یک عده کوچکی هستند که شما آمریکایی‌ها یا روس‌ها بنا بر تمایل و افکار خودتان با آن‌ها تماس می‌گیرید

صحن این‌جا هم توسعه عجیبی پیدا می‌کند، ولی کار آن‌ها از بی‌پولی عقب بود. فرمودند، حالا حضرت امام رضا به برادرشان یک هفت میلیون تومانی بدهند که کار آن‌ها تعطیل نشود تا بعد ببینیم چه می‌کنیم مجموع کار در حدود ۴۰۰ میلیون تومان است، ولی باز خرید زمین‌های اطراف صحن دیگر پول زیادی نمی‌خواهد.

عرض کردم مطلب دیگری که گفت، این بود که این کمیسیون محرمانه مسؤولین انرژی اتمی کشورهای بزرگ در لندن برای این بود که از دادن اسرار بمب اتمی به برزیل و ایران که هر دو استعداد اتمی شدن دارند جلوگیری کنند. شاهنشاه خندیدند، فرمودند، پس هند که بمب درست کرد و چین که بمب ساخت چرا آن وقت جلویش را نگرفتند؟ من عرض کردم جلوی پیشرفت علم را هیچ چیز نمی‌تواند بگیرد. اینها حرف مفت است، مگر نه اول بمب اتمی را فقط آمریکا داشت بعد انگلیسی‌ها و روس‌ها و فرانسوی‌ها و چینی‌ها و هندی‌ها به آن دست یافته، ما هم چه بخواهند و چه نخواهند به آن دست می‌یابیم. فرمودند، آخر لازم نداریم. عرض کردم اگر اسرائیل داشته باشد ممکن است لازم شود. شاهنشاه خندیدند.

رئیس تشریفات صورت مفصلّیی برای مهمانی کیسینجر داده بود که مدعوین زیادی دعوت شوند منجمله نخست‌وزیر و چند تن از وزرا. فرمودند به این احمق بگو چرا این قدر افکار استعماری داری؟ من نفهمیدم، عرض کردم متوجّه نمی‌شوم. فرمودند آخر کیسینجر با وزیر خارجه کشور دیگری چه فرق دارد؟ مگر من به وزرای خارجه دیگر که مهمانی می‌دهم جز از وزیر خارجه و تو کسی دیگر هست؟ دیگر نخست‌وزیر و همه وزرا را به این جا کشیدن، که کیسینجر می‌آید، چه معنی دارد؟ دوشنبه ۵۳/۷/۲۹

شاهنشاه مجلسین را افتتاح فرمودند. در قانون هر سال ۱۴ مهر مراسم افتتاح باید باشد، ولی چون چهاردهم مصادف با ضربت خوردن حضرت امیرالمؤمنین است یک روز قبل انتخاب شد. من نمی‌دانم تا کی باید مذهب در ملیت ما به این صورت تأثیر بگذارد. درست است که ما نگهبان guardian مذهب شیعه هستیم، ولی این که نگاهداری مذهب نیست، این یک شترمآبی آخوندی است که همه ما گرفتار آن می‌باشیم. چنان که وقتی نوروز با عاشورا تصادف می‌کند، حتی با دهه عاشورا، نه روز قتل حضرت امام حسین، باز هم از برگزاری مراسم منصرف می‌شویم. شاهنشاه با همه قدرت خود این رعایتها را می‌فرمایند، با آن که من فکر می‌کنم مراسم ملی قدمت و ارزش بیشتری دارند

ظهر برای نیم‌ساعتی جلسه هیئت امناء خانه‌های فرهنگ روستایی را داشتم و جای بسی تأسف من شد که وقتی جویا شدم در دهات چه قدر برق و آب آشامیدنی داریم، معلوم شد یک درصد دهات ایران آب آشامیدنی تمیز دارند، البتّه چون در ایران قنات و چاه هست اشکال زیاد در این زمینه نیست ولی چهاردرصد دهات ایران برق دارند. خیلی عجیب است و جای تأسف.

در مجلس هم هر وزیری حاضر می‌شود فقط تکیه کلامش این است که به عرض رسیده و تصویب شده است. دیگر شما غلط زیادی نکنید. تازه این را به اعضاء حزب اکثریت می‌گویند، تکلیف اقلیت که معلوم است.

در اطراف تهران تنها تا حالا بیش از ۱۲ میلیون درخت در پارک آریامهر، همین تپه‌های لشگرک و لتیان و فرح‌آباد و غیره غرس شده است.