بریده‌هایی از کتاب ابوالمشاغل (داستان یک زندگی، جلد دوم)

تا به پایان برسد قصّهٔ این درد بزرگ جان ما هم به لبِ تشنهٔ ما آمده است

در روزگار ما. این ابداً مهم نیست که دیگران، ما را چگونه قضاوت می‌کنند. مهم این است که ما، در خلوتی سرشار از خلوص، خویشتن را چگونه قضاوت می‌کنیم.

شادی، نداشتنِ غم نیست؛ بلکه داشتنِ کوهی از غم، و غلبه بر این کوه‌است!

من هنوز هم شیرینی خامه‌یی را چنان می‌خورم که نصفِ صورتم را خامه بپوشاند و تو بخندی، از ته قلب بخندی… من هنوز هم در خیابانها، به هنگام راه رفتن، چنان شلنگ تخته‌هایی می‌اندازم که گویی تقلید احمق‌ترین درازقامتانِ روزگار را در می‌آورم… به خدا هنوز هم طعم گوجهٔ ترشی که در دهان توست و تو دندان در آن فرو کرده‌یی، به همان تُرشی در دهان من می‌پیچد، دهانم را آب می‌اندازد، و داخلِ گونه‌هایم را به تیر کشیدنی غیرقابل توصیف__ که با خنده آمده است__ گرفتار می‌کند…

ابن‌مشغله می‌گفت: راهِ بسیار درازی در پیش است؛ بسیار دراز… در این راهِ طولانی، وقت، برای همه کار خواهی داشت، به‌قدرِ کافی، و اضافه هم خواهی آورد __ آنقدر که دیگر ندانی با آن چه می‌توانی بکنی، و چه باید کرد… پس، خودت را خسته مکن، و از نَفَس مینداز! ابوالمشاغل می‌گوید: راه، تنها زمانی بسیار دراز است که در ابتدای آن باشی

جداً که اطمینان به آینده، همچون تریاک، انسان را لَش و ذلیل و دَنی طبع می‌کند و بندیِ حقیرترین‌ها

انسان، تا معنی سوآل را نفهمد و ابعاد آن را درک نکند، باید خیلی ابله باشد که جواب بدهد.

کمی دیر رسیدن، بسیار غم‌انگیزتر از هرگز نرسیدن است. (این را، مسافرانِ یک لحظه دیر رسیدهٔ جا مانده، خوب می‌دانند. آنها همیشه با حسرت می‌گویند: کاش، لااقل، آنقدر عجله نکرده بودم.)

روزگاری، نداشتن، دردسری هم نداشت. نداشتن، فقط نداشتن بود، نه یک مجموعه مصیبتِ پیوسته به هم. با نداشتن، اُخت بودیم، رفیق بودیم، می‌ساختیم. پایمان توی گلیم خودمان دراز بود و هیچکس هم با این گلیم کاری نداشت.

خنکْ آن قماربازی که بباخت هر چه بودش به نماندْ هیچش اِلّا هوسِ قمارِ دیگر…