بریده‌هایی از کتاب فرمانده؛ ونزوئلای هوگو چاورز

حالا می‌توانی انبوه آدم‌ها را ببینی که جلوی درِ سفارتخانه‌ها صف بسته‌اند تا ویزا بگیرند، مردم همه در تکاپوی فراگیری زبان‌های خارجی‌اند، و هدفشان رفتن به اروپا، آمریکای شمالی، کلمبیا، برزیل، استرالیا، دوبی و هر جای دیگری است. این اولین مهاجرت دسته‌جمعی ونزوئلاست. بادِ ویرانگرِ انقلاب، آن‌ها را به همه سوی جهان پراکنده است.

این تجربه سخت، که دستِکمی از مصیبت نداشت، بسیاری از همکارانم را وادار به استعفا کرد. یکی از همکاران انگلیسی‌ام قسم خورد که به رشته‌کوه‌های زاگرس در ایران خواهد رفت تا رمانی در آن‌جا بنویسد.

«بولیوار آزادیخواهی بود که به لیبرالیسم فحش می‌داد، سربازی بود که میلیتاریسم را تحقیر می‌کرد، جمهوریخواهی بود که سلطنت را می‌ستود... زندگی و کار بولیوار آکنده از پرسش‌ها و تناقض‌ها باقی مانده است.»

(چاوز بعضی وقت‌ها عیسی مسیح را هم به بولیوار و مارکس اضافه می‌کرد تا یک تثلیث مقدس بسازد.)

از دیرباز، ثروتمندترین مردم کشور خانه‌های باشکوه خود را بر کف دره ساختند. خانه‌هایی با استخر، باغچه‌های گل، درختان مانگو، و دیوارهای بزرگ و مرتفع. آن‌هایی که ثروت کم‌تری داشتند، در مجتمع‌های آپارتمانی شیک سکنا گزیدند. آپارتمان‌هایی با نگهبانان امنیتی، و پنجره‌هایی مشرف به کوهستان آویلا. آن‌هایی هم که آن‌قدر پولدار نبودند که خانه‌های بزرگ و آپارتمان شیک بخرند، به اجاره آپارتمان‌های کوچک‌تر اکتفا کردند. کوه‌ها و تپه‌هایی که پایتخت را محاصره کرده مختص سکونت فقرا بود.

. او به متصدی دوربین دستور داد که نماهای درشتی از ظروف غذای مشتری‌ها بگیرد و خودش همزمان روی تصاویر شروع کرد به حرف زدن: «هوم‌م‌م‌م، ببینید چه خوشمزه است؛ نان ذرت با کباب جوجه با سُسِ مایونز، به‌به چه بوی غذای دل‌انگیزی... حالا یک عده‌ای هِی بگویند مردم ما دارند گرسنگی می‌کشند... من به شما تضمین می‌دهم تا زمانی که هوگو چاوز رئیس‌جمهور ونزوئلاست، تا زمانی که این انقلاب پابرجاست، مردم ونزوئلا هر روز غذاهایی بهتر و لذیذتر از روز قبل خواهند خورد و زندگی‌هایی بهتر از روز قبل خواهند داشت.»

«ما به لطف انقلاب صاحب پست و مقام شدیم و پاک زیرورو شدیم... قرار بود که ما کشورمان را متحول کنیم اما خودمان متحول شدیم... مقامات بالای دولت، دولتی که همچون یک هیولا دارد ما را می‌بلعد، در حلبی‌آبادها به دنیا آمدند، سپس به لطف انقلاب از حلبی‌آبادها بیرون آمدند و صاحب‌منصب شدند و دیگر هرگز به حلبی‌آبادهایشان برنگشتند.»

«سازمان شفافیت جهانی» در سال ۲۰۱۱ ونزوئلا را یکی از بدترین کشورها از حیث فساد مالی و فقدان شفافیت مالی اعلام کرد.

ونزوئلا که بزرگ‌ترین ذخائر نفتی جهان را دارد، سال‌های طولانی از درآمدهای سرشار نفتی برخوردار بود. سیل این دلارهای نفتی همواره توانسته بود از شدت فقر در کشور بکاهد. دولت به لطف این درآمدهای بی‌سابقه نفتی آموزش و بهداشت را رایگان کرده، انواع وام‌های بی‌بهره با اقساط بلندمدت را در اختیار مردم گذاشته، و برای آن‌ها شغل و کار ایجاد کرده بود. اما تصمیم‌های نادرست و غیرعلمی، پدرِ اقتصادِ کشور را درآورده بود. تورم پول‌های مردم را به کاغذپاره تبدیل کرده بود، هرازگاه قفسه‌های سوپرمارکت‌ها از کالاهای ضروری خالی می‌شد، و کاغذبازی نفس صاحبان صنایع و فعالان اقتصادی، و نیز مردم عادی، را می‌گرفت. کوبا و چند متحد کم‌شمار دیگر در برابر چاوز تعظیم می‌کردند ولی همزمان چشم به جیب او داشتند تا پاداش تعظیمشان را در قالب کمک‌های نقدی یا محموله‌های نفتی مجانی دریافت کنند.

چاوز با لحن مسخره‌ای ادامه داد: 'لابد فیلم فرود آمریکایی‌ها بر کره ماه را دیده‌اید؛ خب آیا این به معنای آن است که این اتفاق واقعآ رخ داده است؟ شما در فیلم پرچم یانکی‌ها را می‌بینید که بی‌وقفه تکان می‌خورد. خب، من از شما می‌پرسم آیا در سطح کره ماه اصلا بادی می‌وزد که بخواهد آن پرچم را تکان دهد؟` چاوز لبخندی به این منطق خودش زد و همه ما را که مخاطب کلامش بودیم در بهت و حیرتی غیرقابل وصف فرو برد. کم مانده بگوید من تخم‌مرغ آب‌پزم و باید روی نان کره‌ای دراز بکشم تا کمی بخوابم.