کتاب گام به گام با امام (جلد چهارم)

کتاب حاضر جلد چهارم از مجموعه گام به گام با امام به گردآوری یعقوب ضاهر است که سیره و زندگی روحانی و مجتهد مبارز و رهبر سیاسی بزرگ لبنان، امام موسی صدر را دربر دارد.

این جلد شامل مجموعه گفتارها و مصاحبه‌ها و مقالات سیدموسی صدر ۱۹۷۴ میلادی است.

درباره امام موسی صدر

امام صدر در ۴ ژوئن ۱۹۲۸میلادی (۱۴ خرداد ۱۳۰۷شمسی) در شهر قم پا به عرصۀ حیات نهاد و در خانوادهای متدین و صاحب سابقه‌ای طولانی در جهاد و مبارزه تربیت شد و در محیطی ممتاز از لحاظ علمی پرورش یافت. امام صدر دو برادر بزرگتر از خود به نامهای سیّد رضا و سیّد علی دارد. همچنین، وی هفت خواهر به نامهای سیّده صدیقه، سیّده طاهره، سیّده منصوره، سیّده بتول، سیّده زهرا، سیّده فاطمه و سیّده رباب دارد. آیت‌الله سیّد محمدباقر سلطانی طباطبایی و آیت‌الله شهید سیّد محمدباقر صدر از جملۀ دامادهای آیت‌الله سیّد صدرالدین صدر هستند.

امام صدر دروس ابتدایی را در مدارس حیات و باقریه فراگرفت و مقطع متوسطه را به صورت متفرقه به پایان رسانید.

ایشان که برخی دروس مقدمات علوم حوزوی را نزد پدر و برادرش، سیّد رضا فراگرفته بود، در سال ۱۹۴۳میلادی (۱۳۲۲شمسی) به‌طور رسمی فراگیری علوم حوزوی را نیز، آغاز کرد، بی‌آنکه از ادامۀ دروس مدرسه و تکمیل مقطع دبیرستان بازماند. امام صدر در دوران تحصیل با افرادی چون آیت‌الله سیّد موسی شبیری زنجانی و آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی و آیت‌الله شهید سیّد محمد بهشتی و آیت‌الله سیّد عبدالکریم موسوی اردبیلی هم‌دوره و هم‌مباحثه بود. ایشان در دوران تحصیل حوزوی به ژرف‌نگری و پژوهشگری و بحث و دقت نظر شهرت داشت و همواره در جلسات درس، اشکال‌های علمی دقیقی مطرح می‌کرد و برای آنها پاسخ‌های منطقی و قانع‌کننده می‌جست. سرانجام، تا رسیدن به درجۀ اجتهاد، این مرحله را به پایان برد.

سید موسی صدر سرانجام توانست در کنار تحصیلات حوزوی در قم، دروس دبیرستان خود را به اتمام برساند؛ و در سال ۱۳۲۹ به عنوان اولین روحانی دانشجو و دانشگاهی در لیسانس رشتهٔ «اقتصاد در حقوق» به عنوان نخستین طلبه وارد دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۳۲ فارغ‌التحصیل شد.

پس از اتمام تحصیلات در دانشگاه تهران سید موسی صدر برای ادامه تحصیلات حوزوی به نجف رفت و تا سال ۱۳۳۷ در آنجا بود. صدر پیش از رفتن به نجف، از سوی علامه طباطبایی مسئولیت نظارت بر نشریه «انجمن تعلیمات دینی» را عهده‌دار شد. او هم‌زمان با تحصیل در حوزه علمیه نجف، به عضویت هیئت امناء جمعیت «منتدی النشر» درآمد، و پس از بازگشت به قم ضمن اداره یکی از مدارس ملی این شهر، مسئولیت سردبیری مجله تازه تأسیس شده «مکتب اسلام» را به عهده گرفت.

صدر در پایان سال ۱۳۳۸ و در پی توصیه‌های سید حسین طباطبایی بروجردی، حکیم و شیخ مرتضی آل یاسین، وصیت سید عبدالحسین شرف الدین رهبر متوفی شیعیان لبنان را پاسخ داد و به عنوان جانشین او ، سرزمین مادری خود ایران را به مقصد لبنان ترک کرد. اصلاح امور فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه شیعیان لبنان و استفاده از ظرفیت‌های منحصربه‌فرد لبنان برای نشان دادن چهره واقعی شیعیان به دنیا از اهداف اصلی این سفربود. صدر برای رسیدن به این اهداف، و با توجه به جغرافیای اجتماعی و سیاسی لبنان در منطقه و جهان، از همان ابتدای ورود فعالیت‌های خود را در سه حوزه موازی سازماندهی کرد: بازسازی هویت، انسجام و عزت تاریخی شیعیان لبنان،پرچمداری حرکت گفتگوی ادیان و تقریب مذاهب در لبنان و تأسیس جامعه مقاوم و مقاومت لبنانی.

امام موسی صدر اگر چه در کشور لبنان بود اما از دیگر مسائل جهان اسلام نیز هیچگاه غافل نشد. انقلاب اسلامی ایران، امنیت حوزه‌های علمیه، اتحادی عربی-اسلامی جهت مبارزه با اسرائیل و گسترش تشیع در آفریقای سیاه، مهم‌ترین دغدغه‌های خارج از لبنان او را تشکیل می‌دادند

این مجتهد مبارز در ۹ شهریور سال ۱۳۵۷، در سفری رسمی به لیبی به دعوت معمر قذافی ربوده شد. در حالی که گزارش‌های زیادی حاکی از به شهادت رساندن او در همان زمان توسط قذافی است، برخی گزارش‌ها از اسارت او در زندان‌های لیبی خبر می‌دادند.

وزیر اطلاعات قذافی در شهریورماه ۱۳۹۱ اعلام کرد که موسی صدر بلافاصله پس از مشاجره با قذافی، کشته و در حومه پایتخت دفن شده‌است و قاضی حسن الشامی دبیر کمیته پیگیری ربودن موسی صدر در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۳۹۹ در نامه‌ای از تلاش‌های گروهش برای یافتن ابراز امیدواری کرد و گفت: ما فقط و فقط زندان کنونی امام موسی صدر را پیدا نکرده‌ایم.

خواندن مجموعه گام به گام با امام را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

همه دوست‌داران راه و اندیشه امام موسی صدر و علاقه‌مندان به زندگی‌نامه و فعالیت‌های شخصیت‌های تاثیرگذار دنیای اسلام مخاطبان این کتاب‌اند.

بخشی از کتاب گام به گام با امام (جلد چهارم)

۳/۱/۱۹۷۴

[النهار]  

شب عید سعید قربان، امام صدر از روستاهای هممرز با اسرائیل بازدید کرد. در این بازدید، شیخ عبدالأمیر قبلان، مفتی بیروت و جبل لبنان، و شیخ محمود فرحات و ناجی شرتونی، نمایندۀ شرکت تحقیقات و تأسیسات صنعتی، امام صدر را همراهی کردند.

در روستای عیتاالشعب، امام و همراهان وی از کلینیک درمانی خصوصی بازدید کردند. این کلینیک را کمیتۀ حمایت از جنوب وابسته به انجمن دوستداران قدس تأسیس کرده است. امام صدر مسئولیت تجهیز درمانگاه به وسایل پرتونگاری و آزمایشهای تشخیص طبی را به آقای شرتونی واگذار کرد تا ایشان در مدت کمتر از دو ماه این وسایل را تهیه کند. امام به این منظور مبلغ نههزار لیره علیالحساب به ایشان پرداخت کرد.

امام در شهر رمیش با پدر روحانی طانیوس الحاج دربارۀ وضعیت تنباکوکاران و نگرانیهای آنان گفتوگو کرد. اهالی رمیش از امام صدر درخواست کردند که هیئت یاری جنوب به موضوع تنباکوکاران رسیدگی کند. امام نیز به ایشان وعده داد که به این منظور تماسهای لازم را فوراً برقرار خواهد کرد.

امام صدر در حسینیۀ شهر یارون که دشمن هدف حملۀ هوایی قرار داده بود، سخنرانی کرد. وی گفت: «یادآوری عید قربان در این روزها کمک فراوانی به ما میکند. من شهروندی عادی هستم و غیر از سخن و نصیحت چیزی ندارم.» امام پرسید: «چه تفاوتی وجود دارد میان انسان اولیه که در صحراها زندگی میکرد و خود مسئولیت حمایت از خویش را برعهده گرفته بود و انسان متمدن امروزی که موطنی برای خویش بنا کرده و خود را بدون حمایت و پشتیبانی رها کرده است.» وی افزود: «اگر اعتماد به نفس نداشته باشید، بیروت و تلویزیون آن و اعلامیههای آن برای شما سودی نخواهد داشت. ... با آنها مدارا و مجامله نکنید،آنها را مؤاخذه کنید. تجربه ثابت کرده که چیزی جز با اعمال فشار تحقق نمیپذیرد.»