کتاب سقوط

محمدحسین قربانی‌زواره در کتاب سقوط به بررسی سلفیت تبلیغی در جهان اسلام پرداخته است. سلفی گری ازجمله گرایش‌های سیاسی نوظهوری است که در ابتدا در هشتم هجری توسط بنیان‌گذار آن ابن تیمیه به عنوان نظریه تاریخی برای جلوگیری از ترویج بدعت‌ها و اعمال کفرآمیز از سوی وی ارائه داده شد.

نظریه ابن تیمیه در آن دوران موردتوجه علماء اهل سنت و حتی عموم مردم نیز قرار نگرفت و پس‌ازآن که وی به جرم پخش و نشر نظریات شرک‌آمیز و خلاف شرع محاکمه و به زندان محکوم گردید در همان زندان در دمشق جان سپرد و به‌مرورزمان نظریه‌های وی نیز به فراموشی سپرده شد.

سلفیت واژه عربی است که از کلمه سلف گرفته‌شده است. سلف در لغت به معنای پیشینیان و گذشتگان است. همچنین به بستگان نزدیک انسان که از دنیا رفته است نیز تعریف می‌شود. سلف در اصطلاح فقهی و دینی نوعی دادوستد است که در آن، خریدار ثمن را پیش‌تر می‌پردازد تا جنس مورد معامله را در وقت معین دیگری دریافت کند که به آن (معامله سلف) می‌گویند.

سلفی در اصطلاح امروزی، نام افرادی از اهل سنت است که برای احیای دوران سلف یا احیای سیره سلف صالح و تأسیس خلافت اسلامی تلاش فراوانی دارند.

محمدحسین قربانی‌زواره در این کتاب پس از نگاهی به تاریخچه و مفهوم سلفی‌گری، به موضوع سلفیت تبلیغی یا همان وهابی‌گری، گسترش وهابیت و ایدئولوژی سیاسی آنها پرداخته است.

خواندن کتاب سقوط را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

پژوهشگران حوزه تاریخ ادیان و فرقه‌ها، علوم سیاسی و جامعه‌شناسی

جملاتی از کتاب سقوط

شجره‌نامه یهودی محمد بن عبدالوهاب و آل شیخ

ناصر السعید در کتابش تاریخ آل سعود مدعی می‌شود که چگونه حمایت یهودیان از محمد بن عبدالوهاب کمک شایانی را برای گسترش این فرقه فراهم کرد. از سوی دیگر با پرداختن به شجره شناسی محمد بن عبدالوهاب معلوم می‌شود جد ایشان هم شولمان قرقوزی۱۰ از نسل یهودیان ترکیه و جزء گروه یهود دوغه بود. (حسینی قزوینی، ۱۳۸۷: ۵۹) این گروه با داشتن عقبه عریق در دین یهود به اسلام گرویدند و به‌ظاهر مسلمان شدند. شولمان در شهر بورسا در ترکیه عثمانی کسب‌وکارمی کرد. پس از نارضایتی از کسب‌وکار تصمیم گرفت به کسوت عالمان دینی زمانه خویش درآید تا از این راه نفوذ و وجاهتی به دستاورد. ازاین‌رو سفر خود را به سوریه برای تحصیل معارف اسلامی آغاز کرد و پس از فراگیری علوم دینی و ایجاد تفاسیر انحرافی از دین مبین اسلام در همان زمان در جامعه سنی حنفی شام مورد لعن و طرد بزرگان علم قرار گرفت. شولمان مجبور به ترک سوریه شد و به مصر رفت و سپس راه مکه و مدینه را در پیش گرفت تا این‌که از مدینه نیز اخراج شد و در پایان به نجد پناه برد. با ورود به نجد و پنهان کردن سوابقش، خود را به عنوان سلاله از قبیله ربیعه در حجاز معرفی کرد و برای خود نام عربی سلیمان را برگزید و فرزندش را نیز عبدالوهاب بن سلیمان نامید تا این‌که نوبت به نوه ایشان محمد بن عبدالوهاب رسید؛ همان فردی که تفکرات الحادی و انحرافی ابن تیمیه، ابن قیم جوزیه، ابن کثیر و آلوسی را دوباره زنده کرد. ابن تیمیه در رساله عقیده الحمویه نوشته است که ((خداوند در روز قیامت در حال خندیدن بر بندگان خود تجلی می‌کند.)) و ((هر شب هر طور که بخواهد به آسمان دنیا فرودمی‌آید و فرود آمدن خدا را بر آسمان دنیا انکار کند و یا تفسیر کند بدعت‌گذار و گمراه است.)) ازاین‌رو محمد عبدالوهاب وارث فکر چنین اعجوبه‌ای شد.

فهرست کتاب سقوط

سخن نویسنده

فصل اول: شکل‌گیری فرقه‌ها

فصل دوم: سلفیت تبلیغی

فصل سوم: گسترش وهابیت از گذشته تا امروز

فصل چهارم: ایدئولوژی سیاسی

منابع

یادداشت‌ها