کتاب حکمت اشراق

حکمت اشراق، ترجمه و شرح کامل و مقایسه‌ای هیاکل‌النور شیخ اشراق، شهاب الدین سهروردی به قلم دکتر رحمت‌الله شریعتی نجف‌آبادی است.

یکی از شاخه معارفی که در فرهنگ شرقی- اسلامی، به‌وجود آمده و رشد و گسترش چشم‌گیری یافته است، حکمت مشایی- اشراقیِ شیخ شِهاب‌الدین سهروردی است که در سراسر جهان، مخصوصاً مغرب زمین نفوذ و سلطه جدی پیدا کرده است.

یحیی‌بن حَبَش، حکیمِ اشراقیِ جوان، علاوه بر عنوان «شیخ اشراق» به لقب «سهروردی» نیز شهرت جهانی دارد. وی فیلسوفی سترگ و عارفی وارسته و راوی متبحر و آشنا به منطق و اصول و ادبیات و شعر و داستان‌نویسی، ماهر در عرفان و تصوف، آن هم به طرز و طور رمز و معما، بوده است که سرانجام او را به کفر و زندقه، مخصوصاً تشیع متهم نموده، در سن سی و هشت سالگی او را شهید نمودند.

او حقایق را نخست از طریق کشف و شهود و ذوق عرفانی، وجدان و یافت می‌نمود، سپس آنها را در قالب استدلال وزین و برهان قویم می‌ریخت و در اختیار دیگران می‌گذاشت.

یکی از آثار مشهور سهروردی «رساله هیاکل‌النور» است که دکتر رحمت‌الله شریعتی نجف‌آبادی آن را به دانشجویان ارشد، گرایش فلسفه چندین دفعه تدریس نموده است و اکنون ترجمه و شرح مبسوط آن را در اختیار دانش‌پژوهان حوزوی و دانشگاهی و اساتید محترم قرار داده است.

نویسنده در شرح و تفسیر این اثر،  از تمام آثار دیگر سهروردی استفاده نموده و تقریباً تمام نظریات وی را در خصوص علوم عقلی- ذوقی- کلامی در اختیار دانش‌پژوهان قرار داده است.

خواندن کتاب حکمت اشراق را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

دانشجویان و پژوهشگران رشته فلسفه.

 بخشی از کتاب حکمت اشراق

سهروردی در آغاز قسم دوم از کتاب حکمة‌الاشراق که از مهمترین آثار وی به‌شمار می‌رود می‌نویسد: «إن کان فی‌الوجود ما لایحتاج الی تعریفه و شرحه فهو الظاهر و لاشیء اظهر من النور فلا شیء أغنی منه عن التعریف۱۵۳»؛ اگر در دار هستی چیزی وجود داشته باشد که نیازمند تعریف و شرح نباشد آن امر ظاهر و آشکار به‌شمار می‌آید و هیچ چیزی آشکارتر از نور نیست. به این ترتیب می‌توان گفت: هیچ چیز به اندازه نور از تعریف بی‌نیاز نیست.

شارح حکمة‌الاشراق در این‌باره چنین می‌نگارد: «فصل فی بیان أن النور الذی علیه مبنی الکلام فی هذا القسم بدیهی التصور لایحتاج الی تعریف لکونه أغنی الاشیاء عنه۱۵۴»؛ فصلی در بیان این‌که نوری که مبنا و اصل و پایه این قسم (قسم دوم) است، تصورش بدیهی و روشن است و احتیاج به تعریف ندارد، چون هیچ چیزی به اندازه نور بی‌نیاز از تعریف نیست. (و گرنه نور نیست و خلف لازم می‌آید).